วันศุกร์, พฤศจิกายน 24, 2549

กำสรวลสมุทร

สำนวนนี้คัดลอกมาจากกำสรวลศรีปราชญ์ในว่ายเวิ้งวรรณศิลป์
www.geocities.com/thailiterature/ks.htm
สอบเทียบกับสำนวนในหนังสือ "กำสรวลสมุทร หรือ กำสรวลศรีปราชญ์ เป็นพระราชนิพนธ์ยุคต้นกรุงศรีอยุธยา" ของศิลปวัฒนธรรม พบว่ามีความเกินจากของศิลปวัฒนธรรมอยู่ ๘ บท นอกจากนี้ความตอนกลางยังมีการสลับบทสลับตอนกันหลายช่วง ดังที่ได้หมายเหตุไว้แล้ว อ่านถึงภาคผนวกท้ายเล่มในส่วนอ.มานิตตามล่าขทิงทองตรวจสอบเส้นทาง มีอ้างถึงบทที่ ๓๒-๔๓ ตรวจสอบแล้วเส้นทางตรงกับฉบับนี้ บางส่วนหายไปในฉบับ ศป. เข้าใจว่าว่ายเวิ้งวรรณศิลป์จะเอามาจากประชุมวรรณคดีไทยภาค ๑ โดย อ.ฉันทิชย์ กระแสสินธุ์ พอจะสรุปได้ตอนนี้ว่าฉบับนี้น่าจะสมบูรณ์กว่าฉบับ ศป.

*** หมายถึงเนื้อความหายไป

ร่าย
ศรีสิทธิวิวิทธบวร นครควรชํ
ไกรพํรหรงงสรรค สวรรคแต่งแต้ม
แย้มพื้นแผ่นพสุธา มหาดิลกภพ
นพรัตนราชธานี บูรียรมยเมืองมิ่ง แล้วแฮ
ราเมศไท้ท้าวต้งง แต่งเอง ฯ

อยุทธยายศยิ่งฟ้า ลงดิน แลฤา ๑-๓๑ ตรงกับ ๓-๓๓ ของศิลปวัฒนธรรม(ศป.)
อำนาถบุญเพรงพระ ก่อเกื้อ
เจดีลอออินทร ปราสาท
ในทาบทองแล้วเนื้อ นอกโสรม ฯ

พรายพรายพระธาตุเจ้า จยรจนนทร แจ่มแฮ
ไตรโลกยเลงคือโคม ค่ำเช้า
พิหารรเบียงบรร รุจิเรข เรืองแฮ
ทุกแห่งห้องพระเจ้า น่งงเนือง ฯ

ศาลาอเนขสร้าง แสนเสา โสดแฮ
ธรรมาศจูงใจเมือง สู่ฟ้า
พิหารย่อมฉลักเฉลา ฉลุแผ่น ไส่นา ศป.ว่า ไส้นา
พระมาศเลื่อมเลื่อมหล้า หล่อแสง ฯ

ตระการหน้าวัดแหว้น วงงพระ
บำบวงหญิงชายแชรง ชื่นไหว้ ศป.ว่า แซรง
บูรรพาท่านสรรคสระ สรงโสรด
ดวงดอกไม้ไม้แก้ว แบ่งบาล ฯ

กุฎีดูโชติช้อย อาศํร
เต็มร่ำสวรรคฤาปาง แผ่นเผ้า ศป.ว่า ปาน
เรือนรัตนพิรํยปราง สูรยปราสาท
แสนยอดแย้มแก้วเก้า เฉกโฉม ฯ

สนํสนวนสอาดต้งง ตรีมุข
อร่ามเรืองเสาโสรม มาศไล้
เรือนทองเทพแปลงปลุก ยินยาก
ยยวฟ้ากู้ไซ้ ช่วยดิน ฯ ศป.ว่า เยียวว่าฟ้ากู้ไซร้

***

อยุทธยายศโยกฟ้า ฟากดิน
ผาดดินพิภพดยว ดอกฟ้า
แสนโกฎบยลยิน หยาดเยื่อ ศป.ว่า แสนโกฏิบ่ยลยิน หยากเยื่อ
ไตรรัตนเรืองรุ่งหล้า หลากสวรรค์ ฯ

***

อยุทธยาไพโรชไต้ ตรีบูร
ทวารรุจิรยงหอ สรหล้าย
อยุทธยายิ่งแมนสูร สุระโลก รงงแฮ
ถนัดดุจสวรรคคล้ายคล้าย แก่ตา ฯ

***

ยามพลบสยงกึกก้อง กาหล แม่ฮา
สยงแฉ่งสยงสาวทรอ ข่าวชู้
อยุทธยายิ่งเมืองทล มาโนช กูเอย ศป.ว่า ยิ่งเมืองบน
เขตรตระหลบข่าวรู้ ข่าวยาม ฯ ศป.ว่า แตรตระหลบ

***

๑๐
สายาเข้าคว้าเหล้น หลายกล
เดอรดีดเพลี้ยเพลงพาล รยกชู้
สายาอยู่ในถนน ถามข่าว รยมฤา
ยงงที่สาวน้อยรู้ รยกขวนน ฯ

๑๑
สายาบววบ่าวเกลี้ย จักมา
สาวส่งงอย่ามาวนน สู่น้อง
สายากรรแสงคลา สองสู่ กนนนา
สาวบ่าวอยู่ในห้อง รยกคืนหาคืน ฯ

๑๒
สายารักอยู่เท้อญ อย่าไป
ยยวจรรจับแขนขืน เดอดดิ้น
สายากล่าวเอาใจ โลมสวาสดิ
สาวบ่าวรู้ใช้มลิ้น ลื่นใจโลมใจ ฯ

***

๑๓
หน้าเจ้าชู้ช้อยฉาบ แรมรักษ์ ศป.ว่า แรมรัก
สาวสื่อมาพลางลืม แล่นให้
บาศรีจุฬาลักษณ์ เสาวภาค กูเออย
รยมรยกฝูงเข้าใกล้ ส่งงเทา ฯ

๑๔
โฉมแม่จักฝากฟ้า เกรงอินทร หยอกนา
อินทรท่านเทอกโฉมเอา สู่ฟ้า
โฉมแม่จักฝากดิน ดินท่าน แล้วแฮ
ดินฤขัดเจ้าหล้า สู่สํสองสํ ฯ ศป.ว่า ดินฤๅขัด

๑๕
โฉมแม่ฝากน่านน้ำ อรรณพ แลฤา
ยยวนาคเชยชํอก พี่ไหม้
โฉมแม่รำพึงจบ จอมสวาสดิ กูเอย
โฉมแม่ใครสงวนได้ เท่าเจ้าสงวนเอง ฯ

๑๖
สรเหนาะนิราษน้อง ลงเรือ
สาวส่งงเลวงเต็ม ฝ่งงเฝ้า
สระเหนาะพี่หลยวเหลือ อกส่งง
สารด่งงข้าส่งเจ้า ส่งงตน

๑๗
สรเหนาะน้ำคว่งงคว้งง ควิวแด
สํดอกแดโหยหล เพื่อให้
จากบางกระจะแล ลิวโลด
ลิวโลดชวนนน้องไข้ ข่าวตรอม ฯ ศป.ว่า ลิวโลดขวัญน้องไข้

๑๘
จากมาให้ส่งงโกฎ เกาะรยน
รยมร่ำทั่วเกาะขอม ช่วยอ้าง
จากมามืดตาวยน วองว่อง
วองว่องโหยไห้ช้าง ชำงือ ฯ ศป.ว่า ช่ำงือ

๑๙
จากมาลำห้นนล่อง ลุะขนอน
ขนอนถือเลยละ พี่แคล้ว ศป.ว่า ขนอนบ่ถือเลยละ
จากมากำจรจนนทน จรุงกลิ่น
จรุงกลิ่นแก้มน้องแก้ว ไป่วาย ฯ

๒๐
จากมานักนิ่นเนื้อ นอนหนาว
หนาวเหนื่อยเพราะลํชาย ซาบชู้
จากมาทระนาวนาว นํแม่ ศป.ว่า จากบางทระนาวนาว
หนาวเหนื่อยมือแก้วกู มุ่นมือ ฯ

๒๑
จากมามาแกล่ไกล้ บางขดาน
ขดานราบคือขดาน ดอกไม้
มาเกาะกำแยลาญ ลุงสวาสดิ กูเอย
ถนัดกำแยย้าใส้ พี่คาย ฯ ศป.ว่า เย้าไส้

๒๒
พระใดบำราศแก้ว กูมา
มาย่านขวางขวางกาย ด่งงนี้ ศป.ว่า ขวางดาย
จากมาเลือดตาตก เตมย่าน
เตมย่านบรู้กี้ ถ่งงแถม ฯ

๒๓
จากมาอกน่านน้ำ นองกาม
กามกระเวนแรมรศ ร่วงไส้
จากมาราชครามคราม อกก่ำ
อกก่ำเพราะชู้ให้ ตื่นตี ฯ

๒๔
จากมาแก้วกูค่ำ ชรอกแขวะ ศป.ว่า แก้วกู้ค่ำ ซรอกแขวะ
โพรงชรอกโชรมแขวะศรี โศรกศร้อย ศป.ว่า โพรงซรอกโซรม
จากมาพิบูลแบะ บูนแม่ ศป.ว่า ปูนแม่
บูนแม่ลห้อยไห้ ข่าวตรอม ฯ ศป.ว่า ปูนแม่

๒๕
จากมาแก้วผึ้งแผ่ ใจรักษ มาแม่
ยยวอยู่เลวไผ่ผอม ผ่าวใส้ ศป.ว่า เลอผ่ายผอม
จากศรีสำลักใคร สกิดอ่อน อวนแม่ ศป.ว่า ส่ำลัก
รยมร่ำไห้หาเจ้า ชำงาย ศป.ว่า ช่ำงาย

๒๖
จากมาเรือร่อนท้ง พญาเมือง
เมืองเปล่าปลิวใจหาย น่าน้อง
มาจากเยิยมาเปลือง อกเปล่า
อกเปล่าว่ายฟ้าร้อง ร่ำหารนหา ฯ ศป.ว่า อกเปล่าวาย

๒๗
จากมาเมืองเก่าเท้า ลเท ท่านรา
เทท่าบึงบางบา บ่าใส้
จากมาอ่อนอาเม บุญบาป ใดนา
เมืองมิ่งหลายเจ้าไว้ รยกโรย ฯ

๒๘
เดชานุภาพเรื้อง อารักษ์ ท่านฮา
รักเทพจำสารโดย บอกบ้าง
บาศรีจุฬาลักษณ์ ยศยิ่ง พู้นแม่
ไปย่อมโหยไห้อ้าง โอ่สาร ฯ ศป.ว่า โอ่ศัลย์

๒๙
ไก่ใดขนนนิ่งน้อง นางเฉลอย ศป.ว่า ขันขิ่ง
เชอญท่านทยานเปนฝนน ฝากแก้ว
เยียมาบลุะเสบอย เชองราค
ไฟราคดาลแพร้วแพร้ว พร่างตา ฯ

๓๐
เยียมาเยียจากเจ้า กูเจ็บ
เห็นรหนโหยหา จไจ้
เยียมาเยียหนามเหน็บ อกอยู่
อกอยู่เพราะน้องไห้ ตากตน ฯ

๓๑
เยียมาเรือเก้ากู่ การุญ ย่านนา ศป.ว่า เรือแก้วกู้
นบเทพอรชุนบน บอกถ้อย
มือพันพ่อมีบุญ แลส่อง ดูรา
เชอญพ่อเด็จดวงช้อย ซาบศรีสํศรี ฯ

๓๒
เยิยมาเรือล่องใกล้ กรยนสวาย ๓๒-๓๗ ไม่ปรากฎใน ศป.
สวายสวาสดิธรณีนาง มิ่งไม้
เพล็จพวงดุจดวงถวาย ทุกกิ่ง ไซ้แฮ
แม้นม่วงรศฟ้าไล้ ลูกหวาน ฯ

๓๓
มุ่งเหนน้ำหน้าวิ่ง วยรตา แลแม่
ถนัดม่วงมือนางฝาน ฝากเจ้า
เททรวงทุเรมา บางภูด พี่แม่
หมากพูจรู้ลับเล้า พูจพราง ฯ

๓๔
ต้นไม้ชรลูดลิ้น บ่มี แม่ฮา
ถามข่าวนวลนางฤา พูจได้
รฦกกระลาศรี เสาวภาค กูเอย
สารส่งงทุกต้นไม้ ลนนลุง ฯ

๓๕
อาเมจยรจากเจ้า กินใจ บานี
ยรรย่อนทงงเพาะพุง พร่นนกว้า
อาเมอยู่ฉันใด ดวงสวาสดิ กูเอย
นอนน่งฤาให้ผ้า ผูกแด ฯ

๓๖
เยียมานิราษร้อน ไฟกาม
ลุะบมีเลอยแล รยกฟ้า
ศรีมาสำโรงงาม อายแก่พี่แม่
ถนัดสำโรงเจ้าถ้า อกโรง

๓๗
รฦกน้องน้อยแง่ ลีลา ฤาแม่
ผืนแผ่นบโยงฤา อยู่ได้
แลที่ร่ำไพตา เลงโลกย พูนแม่
แผ่นผูกแมกฟ้าไว้ จึ่งคง ฯ

๓๘
ศรีมาพิโยคพื้น รัตนภูม ๓๘-๖๖ ตรงกับ ๓๔-๖๒ ของ ศป.
ถนัดดุจพระภูมผจง แผ่นแผ้ว
เล็งแลเยียฟ้าฟูม ชลเนตร
เพราะพี่เจ็บเจ้าแคล้ว คลาศไกล ฯ

๓๙
ศรีมาเทวศศร้อย สงสาร
ทุกย่านอกฟูมไฟ น่าน้อง
ศรีมาองงคารฉมัก ฉมวยใหญ่
แลลบับไล้ท้อง ท่งขยว ฯ ศป.ว่า แลลบัด

๔๐
เนื้อเบื้อละไล่ล้ำ สงงขยา
ควายประชลเพราะพรยว ตื่นเต้น ศป.ว่า เพลาะเพรียว
กวางทราบประนงงหา หวงเถื่อน ศป.ว่า กวางทราย
บางลวบบ้างเหล้นบ้าง ง่าเงย ฯ ศป.ว่า บ้างลาบ

๔๑
รฦกชู้แก้วเกื่อน ใจตาย แลแม่
รยมร่างเปนต้นเลอย น่าน้อง
เลือดตายิ่งฝนราย ราย่าน
อกพี่พ้นฟ้าร้อง รยกศรี ฯ

๔๒
ต้งงใจรักษเจ้าอาจ อุปรมา ถึงฤา
ชีไฝ่ยามปูปี ไป่แล้ว
ดวงดยวแม่คงตรา ไตรโลกย กูเอย
ดินและฟ้าได้แก้ว ก่อโฉมเกลาโฉม ฯ

๔๓
ฝ่ายสยงสุโนกไห้ หานาง แม่ฮา
รยมทนนทึงแทงโลม ลิ่นเล้า
มาดลบำรุะคราง ครวญสวาสดิ
ให้บำรุะหน้าเหน้า จอดใจ ฯ

๔๔
บำรุะบำราษแก้ว กูมา ศป.ว่า บำรุงบำราศแก้ว
จักบำรุงใครใคร ช่วยได้
บรับบเร่อมอา บ่ร่าง ละเลอย ศป.ว่า บร่าง ลุเลย
โอ้บเร่อมน้องให้ ไฝ่เหนสองเหน ฯ

๔๕
รยมมาบสว่างไข้ ขวนนบิน บ่าแฮ
กระอืดอกเซนเซน ช่วยเหน้า
ลุจุงจรลึงยิน จรหล่ำ แล้วแฮ
อ้าจรลึงรักษเจ้า จำงาย ฯ

๔๖
จรลิวไต้ฟ้าต่ำ เตือนยาม
โหยบเหนสายใจ จรคล้าย
บลุแม่เมากาม กาเมศ กูเออย
ลพี่หว้ายน้ำหน้า มืดเมา ฯ

๔๗
มาทุ่งทุเรศพี้ บางเขน
เขนข่าวอกนํเฉลา พี่ต้งง
ปืนกามกระเวนหวว ใจพี่ พระเออย
ฤาบให้แก้วก้งง พี่คงคืนคง ฯ

๔๘
กำศรดสร้อยฟ้าคลี่ ควรรักษ ฤาแม่
รอยอยู่แรมรศรงค์ พี่เต้า
ศรีมาย่อมดักดัก ใจจอด คืนนา
คร่นนกล่าวคร่นนให้เกล้า เกลือกเรือ ฯ ศป.ว่า ครั้นให้เกล้า

๔๙
ศรีมาใจขาดข้อน ทางวนน ศป.ว่า ขอดข้อน
แลลนนลุงเหลืออก น่าน้อง
ศรีมาย่อมรับขวนน แขวนปาก ไซ้แม่
ดาลตื่นตีอกร้อง ร่ำหารนหา ฯ

๕๐
ฤารยมให้ชู้พราก กนนเพรง ก่อนฤา
กรรมแบ่งเอาอกมา ด่งงนี้
เวรานุเวรของ พระบอก บารา ศป.ว่า เวรานุเวรเอง
ผิดชอบใช้นี้หน้า สู่สํสองสํ ฯ ศป.ว่า ใช้หนี้หน้า

๕๑
เยียมาสํดอกแห้ง ฤทย ชื่นแฮ
เครงย่อมถงวลถงํอก ค่ำเช้า
เยียมาเยิยไกลกลาย บางกรูจ
ถนัดกรูจเจ้าสระเกล้า กลิ่นขจร ฯ

๕๒
รศใดด้าวหน้าดุจ รศผํ แม่เลย
ผมเทพสาวอับษร รูปแพ้
พระเออยเมื่อสองสํ สุเกษ นางนา
บนขอดกลางเกล้าแก้ จ่ำเลอย ฯ

๕๓
เยียมาพิเศศพี้ บางพลู
ถนัดเหมือนพลูนางเสวอย พี่ดิ้น
รยมรักษเมื่อไขดู กระหนยก นางนา ศป.ว่า กระเนียด
รศรำเพอยต้องมลิ้น ล่นนใจลานใจ ฯ

๕๔
เรือมาจยรจยดใกล้ ฉมงงราย
ฉมงงนอกฉมงงใน อกช้ำ
ชาวขุนสรมุทรหลาย เหลือย่าน
อวนหย่อนยงงท่าน้ำ ถูกปลา ฯ

๕๕
กล้วยอ้อยเหลืออ่านอ้าง ผักนาง
จรหลาดเลขคนหนา ฝ่งงเฝ้า
เยียมาลุดลบาล รมาต ศป.ว่า เยียมาลุะดลบาง
ถนัดรมาตเต้นเต้า ไต่ฉนยร ฯ

๕๖
ชรดือดาษชุ้งชื่อ ปลอมแปล ศป.ว่า แปลมแล
ไพรพนํอากยร แรดร้อง
ดวงดยวจากจยรแด ยรรสวาดิ
นอนน่งงฤาไห้พร้อง เพื่อนใคร ฯ

๕๗
ดวงดยวบววมาศแพ้ พิมทอง พี่เออย
รยมบหลับใหลหา ค่ำเคี้ย
ดวงดยวแม่มองหน หาพี่ พู้นแม่
ใครช่วยชูเกล้าเกลี้ย กล่อมแถง ฯ

๕๘
รยมรักษสุดที่อ้าง เอวสมร แม่อา ศป.ว่า แม่ฮา
กามลนนลุงลานแด เดือดไหม้
เยียมาเทพสาคร ครวญสวาดิ
สยงสาครร้องไห้ ส่งสยงสุดสยง ฯ

๕๙
มุ่งเหนดยรดาษสร้อย แสนส่วน ศป.ว่า แสนสวน
แมนม่วนขนุนไรรยง รุ่นสร้อย
กทึงทองรำดวรโดร รศอ่อน พี่แม่
ปรางประเหล่แก้มช้อย ซาบฟนน ฯ ศป.ว่า ปรางประเหล้

๖๐
เยียมาแอ้วไส้ย่อน บางฉนงง ศป.ว่า เอวไส้
ฉนงงบ่อมาทนนสาย แสบท้อง
ขนํทิพยพงารงง รจเรข มาแม่
ยินข่าวไขหม้อน้อง อิ่มเอง ฯ

๖๑
ด้าวห้นนอเนขชื้อ ขนํขาย
วอนว่อนเลวงคิด ค่าพร้าว
หมากสรุกซระลายปลง ปลิดใหม่
มือแม่ค้าล้าวล้าว แล่นชิงโซรมชิง ฯ

๖๒
มลักเหนน้ำหน้าไน่ ไนตา พี่แม่
รยมตากตนติงกาย น่าน้อง ศป.ว่า ติงกาย
ลนนลุ ํพี่แลมา บากจาก ศป.ว่า บางจาก
จยรจากตีอกร้อง รยกนางหานาง ฯ

๖๓
ลนนลุงสองฟากฟุ้ง ผกาสลา
โดรลอองอบตาง กลิ่นเกล้า
รอยมือแม่ธารทา หอมหื่น ยงงเลอย
จนนทนกระแจะรศเร้า รวจขจร ฯ

๖๔
เสียดายหน้าช้อยชื่น บววทอง กูนา
ศรีเกษเกศรสาว ดอกไม้
มาดลบนนลุะนอง ชลเนตร
ชลเนตรชู้ช้อยไห้ ร่วงแรงโรยแรง ฯ

๖๕
ขอมเพรงบงงเหตุเต้น ตัดหวาย
หวายเท่าแทงตนขอม ตอกต้อง
ขอมถือทอดตนตาย ดด่าว
ห้ยมว่าเพรงใดพร้อง ที่น้นนหวายยงง ฯ

๖๖
สระเหนาะหน้าเจ้าแว่น ไวจนน
ปางจากอยุทธยานาน จึ่งเต้า
สระเหนาะกรรายนน อกหย่อน
เมรุทุเท่าหน้า กำศรวญ ฯ ศป.ว่า เท่าเหน้า

***

๖๗
รฦกรศช้อยซาบ พระทนต ๖๗-๖๘ ตรงกับ ๖๔-๖๕ ของ ศป.
อวายปากไปนารศ รอจเร้า
มิลุะแล่งตนเปน สองซีก
ซีกหนึ่งไว้น้องเหน้า หนึ่งมา ฯ

***

๖๘
รฦกหน้าช้อยชื่น บววทอง กูนา
หอมหื่นใครเหนตา ภู่ได้
รฦกดลหลับสองนํ นาภิศ กูนา
ยยวอยู่หาชู้ใช้ อื่นตาง ฯ ศป.ว่า หาชู้ไซ้

๖๙
โกกิลกรวิกษอ้ยง ยูงยาง ตรงกับ ๖๓ ของ ศป.
จับกิ่งยูงยางเยาว เพื่อนพร้อง
พละลบกัลโหยลาง โลมลูบ
จับกิ่งยางแล้วร้อง ไร่เฌอ ฯ

๗๐
ปารนี้แก้วข้าตื่น ฤาหลับ อรเออย ตรงกับ ๖๖ ของ ศป.
นอนน่งงฉนนใดดู ด่งงนี้
ยอมือบนนทับอก โดยแม่ กูเออย ศป.ว่า โอยแม่
เจ็บยิ่งล้ำพ้นผี้ หมื่นทวีแสนทวี ฯ ศป.ว่า พู้นผี้

๗๑
เยียมาบางผึ้งแผ่ รวงรยง ตรงกับ ๗๑ ของ ศป.
ถนัดแผ่นธรณีปาน แผ่นผึ้ง
เหอรหวรทรหึงสยง ตววต่าง
ยยวตววแตนขึ้ง ต่อแตน ฯ ศป.ว่า เยียวว่าตัวแตนขึ้ง

***

๗๒
ปารนี้อรเช้าแม่ เกลาองค์ อยู่ฤา ตรงกับ ๖๗ ของ ศป.
ต่างกรดานจตุรงคมยง ม่ายม้า ศป.ว่า ตั้งกระดาน
ฤาวางสกาลง ทายบาท
ฤากล่าวคำหลวงอ้า อ่อนแกล้งเกลาฉนนท ฯ

๗๓
อันเชิญอาทาษท้าว เทียมสอง ไม่ปรากฎใน ศป.
เหาะบันหารโฉมฝัน ฝากแก้ว
ถนัดเรียมตื่นตามอง เหนอื่น
พอผุดลุกฟ้าแผ้ว มืดมลาย ฯ

***

๗๔
พระเออยสรโรชสร้อย ศรีสรง กูนา ตรงกับ ๖๙ ของ ศป.
ตระบอกบววศรีไส กลีบกล้ยง
พระเออยคร้นนเหนหงษ สอนย่าง น้นนนา
ศรีกระไดเล้าล้ยง ลูบโลม ฯ

***

๗๕
พระเออยน้ำหน้าหล่งง เหลือสินธุ โสดแฮ ตรงกับ ๖๘ ของ ศป.
ยากอยู่ทงงวนจำ จวดเจ้า ศป.ว่า จอดเจ้า
พระเออยจงเตือนกิน เตือนอยู่ บ้างฮา
เจ็บจรเทอญทนเศร้า สุดหมอง ฯ ศป.ว่า เจ็บจรเท้อญ

***

๗๖
รักเนื้อชรอ่อนเนื้อ เขมนเขมา อยู่นา ตรงกับ ๗๐ ของ ศป. ชรม่อนเนื้อ
แถงถงาดมุดดาดัด ดอกไม้
ดำแดงบภักเอา วยรมาศ เจอมนา
เดอรดุจล้วงใส้ ร่าวยนน ฯ

***

๗๗
รฦกแก้วกินสี้ นางสอง ไซ้แม่ ตรงกับ ๗๒ ของ ศป. ไส้แม่
อร่อยสรทึกถนำ ปากป้อน ศป.ว่า อร่อยรสทึกถนำ
จนนท์จรุงออกธารทา ยงงรุ่ง ศป.ว่า จอกธารทา
บยายยวเนื้อร้อน เร่งวี ฯ

๗๘
แม่วีชู้ช้อยชุ้ง นอนหลับ แลแม่ ไม่ปรากฎใน ศป.
ตื่นมเมอหาศรี แอบข้าง
ถอนมมือบนนทับหลงง โลมลูบ กนนนา
รยมตื่นชํเจ้าค้าง ค่างเชอย ฯ

๗๙
แก้มกล้ยงขจรทูปฟ้า ชวยฉํ แม่ฮา ๗๙-๑๒๙ ตรงกับ ๗๓-๑๒๓ ของ ศป.
ถนัดอยู่ในฝนนเลอย ไป่แล้ว
รฦกคนนหลับนํนวล นาภิศ นางแม่
ถนัดมเมอคล้ายแคล้ว แก่ตา ฯ

๘๐
เมื่อมาแก้วพี่ปลิด ปล่ยนแด พี่แม่ ศป.ว่า เมือมา
ขวนนอยู่อยุทธยาตน ต่างหม้าย
รฦกกระลาแถง จยรจาก เจบมา
รยมร่ำหว้ายฟ้าหว้าย แผ่นดิน ฯ

๘๑
เยียมาปิ้มปิ้มปาก พระวาล
พระหากวานวงงสินธุ คว่างคว้าง
สมุทรพิศารลิว คิววคว่งง แลนา
แลชรเลลานท้าง ทุลาย ฯ ศป.ว่า ลาญท้อง

๘๒
ล่วงฦกสุดหย่งงพ้น คณนา
รลอกพรยนพรายดู แพร่งน้ำ ศป.ว่า เพรียมพราย
เยียมาเยิยสุดตา แสนโยชน์
เรือแล่นผ้ำผ้ำผ้าย ผ่าวใจ ฯ

๘๓
เยียมาลิงโลดฟ้า ฟองฟัด ศป.ว่า ลิวฟ้า
สยงสมุทรครางใคร อยู่ได้
เยียมาตระบัดลํ ลิวล่าว แลแม่
เดือนยี่หนาวชักไส้ ฉ่ำชวย ฯ

๘๔
เยียมาน้ำหน้าคล่าว ครางตาย พี่แม่
รยมรทวยตีนมือ มืดหน้า
เยียและพี่ใจหาย หววหาด ศป.ว่า เยียแลพี่
เงาชรแลไล่ฟ้า ม่ายมยง ฯ ศป.ว่า ไล้ฟ้า

๘๕
เยียมากระดาษท้ง ขาวขยว อยู่นา
ววู่สยงลํลง ล่นนไส้
เยียมาเยิยแลหลยว ชรอ่ำ
ชรอ่ำอกฟ้าไข้ ข่าวตรอม ฯ

๘๖
มุ่งเหนอรรถ้ำท่ง ทิวเขา
เขาโตกอำภิลจอม แจกฟ้า ศป.ว่า จากฟ้า
สรมุทรเงื่อนเงามุข มยงม่าย
ดูดุจมุขเจ้าถ้า ส่งศรี ฯ ศป.ว่า สั่งศรี

๘๗
มุ่งเหนลล่ายน้ำ ตาตก แม่ฮา
เกาะสรชงงชลธี โอบอ้อม
บลักเหนไผ่รยงรก เกาะไผ่ พูนแม่
ขยวสระดือล้ำย้อม ญอดคราม ฯ ศป.ว่า สระดื้อ

๘๘
ระฦกรศน้องไน่ ในตา พี่แม่
เออสมุทรอยงกาม กล่อมเหน้า ศป.ว่า เอวสมุทร
เยียแลลนนลุงมา บางค่อม
ถนัดค่อมน้อยข้าเจ้า ส่งงจนนทน์ ฯ ศป.ว่า ส่งจันทน์

๘๙
จากมาแก้วพี่ห่อม หิวใจ แลแม่ ศป.ว่า ห้อม
คร้นนกล่าวโหยหนนอก สู่ฟ้า
ตนดยวแบ่งตับไต สองภาคย
รลอกจนน่าเจ้า หน่วงหลงง ฯ ศป.ว่า ระลอกหนักหน้าเหน้า

๙๐
ตนดยวมาจากเจ้า เจบอก อ่อนเออย
เรือกลอกกลางวงงใจ ขาดขว้ำ
จากนางยิ่งตนตก เมรุมาศ
รลอกล้ำฟ้าซ้ำ ซ่านดิน ฯ

๙๑
จากมาสายสวาดิไว้ อยุทธยา แลนา ศป.ว่า อยุธยา นาแม่
อกเปล่าอกสายสินธุ์ หากรู้ ศป.ว่า สาวสินธุ์
ลุะดานกนนชาววา ลวงใหญ่ แล้วแฮ
วาลยิ่งสารสับสู้ เสริฐชล ฯ

๙๒
วาลเลขลํไล่ปรุ้ย ไปมา ศป.ว่า วาฬเลกรม
วารถ่าววยรวงงวล ลล้าว
วาลโทลประลองปลา ปลักปล่น ศป.ว่า ประลวง
หางกวาดหววแอ้วอ้าว ปากปาม ฯ

๙๓
เยียมาม่ายน้องขวล ขวายแด แลแม่ ศป.ว่า น้องข่วล
นอนน่งงฤากวนกาม แกว่งไส้
ลุกยืนวงงเวงแล ลิวโลด
คืนน่งงลห้อยไห้ บ่ำบวง ฯ

๙๔
พระเออยสระโรชท้อง ชลธี ท่านแฮ
เชอญเทพมาทับทรวง ที่ร้อน
แมนเมขลาศรี เสวยภาคย กูเออย
มาแม่อย่าทนนข้อน ขาดใจข่นใจ ฯ ศป.ว่า มาทันข้อน

๙๕
ไหว้เจ้ารักษาฝากน้อง นางรักษ พี่ฮา ศป.ว่า รักษ์ฝากน้อง
พรัดพิพรายหลงงใคร บ่รู้ ศป.ว่า พลัดพี่ภายหลังใคร
ต้งงใจเท่าเจบหนัก ในแม่ พูนแม่
ยยวกลอกกล่นนใจชู้ ตากตาย ฯ ศป.ว่า ให้ชู้

๙๖
โอ้อกสระแอ่แก้ว กูมา แม่ฮา
เยียพรากพรัดเพรางาย เยี่ยแคล้ว
พลบค่ำลนนลุงหา สายสวาดิ คืนแม่
สยวยิ่งสาวใส้แก้ว ผ่านเผา ฯ ศป.ว่า ผ่าวเผา

๙๗
ไกรพรยงตววอาจเต้น เห็จเหน
สาวเชือกชักเรือเรา พี่ร้อง
นางนุชแม่มวยเพญ พิโยค กูเออย
ยามหนึ่งไกลน้องค้ำ ขวบปี ฯ

๙๘
ฝ่ายสยงสุโนกไห้ หานาง
วว่องวยรดาศรี ผ่าวพ้น ศป.ว่า ตาศรี
มาลุะดำบลบาง นายหญี่
นายหญี่โซรเหล้าต้น ช่างโซร ฯ

๙๙
หลายผู้ผํคลี่กล้ยง จำยาม ศป.ว่า จ่ำยาม
เมามี่อยงโอนหวว ผูกผ้า
ถนัดสาวสมุทรตาม ตวงแพ่ง
ชาวพี่พยงถ้วมหน้า รากรณ ฯ

๑๐๐
เรือมามาแบ่งแก้ว กูไกล
ไกลตื่นตำบลมา ลห้อย ศป.ว่า ดำบลบา
เยียมาเยิยไฟฟูน อกพี่ นาแม่
ขอพี่เหนหน้าน่อย หนึ่งเจ้ายาใจ ฯ ศป.ว่า หน้าน้อย

๑๐๑
เรือมามาที่ท้าง สวาโถกน
คร่นนพี่ถึงโถกนไท แม่เต้า ศป.ว่า ครันพี่ถึงถโกนไท้ แม่เจ้า
บเหนยิ่งไฟโรน รุ่นสวาดิ
อกพี่ดาลร้อนเร้า ยิ่งรามไกรราม ฯ

๑๐๒
รามาธิราชใช้ พานร
โถกนสมุทรวายาม ย่านฟ้า
จองถนนเปล่งศิลปศร ผลาญราพ (ณ์)
ใครอาจมาขวางฆ่า ก่ายกอง ฯ

๑๐๓
เพรงพรัดนรนารถสร้อย ษีดา
ยงงขวบคืนสํสอง เศกไท้ ศป.ว่า ยังคอบคืน
สุทธนูประภาฟอง ฟัดจาก จยรแฮ
ยงงคอบคืนหว้ายได้ สู่สํสองสํ ฯ

๑๐๔
ผยองม้ามณีกากเกื้อ ฤทธี ก็ดี
สองสู่สองเสวอยรํย แท่นไท้
เพรงพินธุบดีพรัด พระโฆษ
ขอนขาดสองหว้ายไส้ จากจยร ฯ

๑๐๕
พร่ำพบมาโนชเนื้อ นางเมือง
สองสู่สํมณฑยร แท่นแก้ว
เท่าบาเปล่าเปลองอก ในอ่อน อรแม่ ศป.ว่า เปล่าอกเปลือง
สองพรากพรัดแคล้วชู้ ชำงือ ฯ ศป.ว่า ช่ำงือ

๑๐๖
เท่าบาแส้วไส้หย้อน ในนาง ไซ้แม่ ศป.ว่า ไส้แม่
ครางอยู่ฮือฮือตา เลือดไล้
เท่าบาจากอกคราง ครวญแม่
รยมเท่าหววใจให้ แม่ดิ้นโดยดู ฯ

๑๐๗
บได้กล้ำเข้าแต่ วนนมา
กลืนแต่ยาคูกวน กึ่งช้อน
รฦกกระลาพิม พระมาศ กูเออย
ดาลกนนหายเร้าร้อน ราคคืน ฯ

๑๐๘
เยียมามาให้สวาดิ จำรศ
ถนัดดุจวานใจฝืน ฝากน้อง
ชลธีรนนทดเลือน รลอก
เรือเยิยเต้นน้ำต้อง ตื่นพยง ฯ

๑๐๙
โออกสดวกไส้ เสาโขดง ศป.ว่า โอ้อกสมดอกไส้
ลํโบกใบบินอยง แล่นผ้ำ
ขทิงทองรนนทดโยง ลยวแล่ง
ลํช่วยขวาซ้ายล้ำ แล่งเรือ ฯ

๑๑๐
สลาตนนตราษหน้าแต่ง พลยุทธ
ลํสเภาลํเสือ ต่างต้อง
ตรึงตราโขดงทรุด ปลงยาก
สายสมุทรไห้ร้อง รยกศรี ฯ

๑๑๑
น้ำหน้าสองฟากฟุ้ง ผกาแจรง
ฟองฟ่องตามตีอก คลื่นเคล้า
รนนชลรนนแชงอึง อากาศ
เรือยิ่งอยงน้ำเข้า ขาดใจข่นใจ ฯ

๑๑๒
พนนฦกน้ำบ่าสาด พกเพญ มาแม่ ศป.ว่า น้ำบ้าสาด
เรือคระแครงตับไต ขาดขว้ำ
สัดจองกำเบญบก พกพึ่ง แล้วแฮ
อกพี่อกฟ้าช้ำ ช่วยตรอมรยมตรอม ฯ

๑๑๓
เลงแลตลึงแกล้ง เกลาสาร แม่ฮา
นพเทพชํชอมทุก ย่านย้งง
พระเออยจำศรีคราญ คืนคอบ สํรา
อย่ารยกลํให้พล้งง พลยกเรือลงเรือ ฯ ศป.ว่า เพรียกเรือลงเรือ

๑๑๔
พระเออยได้ชู้ชอบ ใจจง ฤาแม่
อย่าเล่นลํพัดเหลือ พร่นนกว้า
พระเออยชุ่งอรองค สํพี่
อย่าโบกโบยลํบ้า เฟื่องฟองฟูมฟอง ฯ

๑๑๕
สัตยาบัดม้วยมี่ สยงสินธุ แลแม่
สาวสมุทรนองเนือง เน่งน้ำ
อารักษร่วมรักยิน อาราทธน แล้วแม่
ใส่ส่างอกฟ้าล้ำ ดาษดยร ฯ

๑๑๖
อัศจรรย์โอ้อำนาจ สารสัตย ไซ้แม่
ฟองอย่าฟัดฟยนภํ แล่นแล้ ศป.ว่า ฟองอย่าพัดเพียงภมร
ขนัดตราตระบัดเขน โขดงเล่า ศป.ว่า ขนันตรา
ชาวเพื่อนพรัดกว่าแก้ อยู่บางนอนบาง ฯ ศป.ว่า พรั่นกว่าแก้

๑๑๗
โออกครวญเคร่าถ้า เรือมูน มากแฮ
ลุะรุ่งรางราศรี โศกเศร้า
รฦกแม่มาธูร ทุเรศ กูเออย
เอาสใบชู้ช้อย หํ่ตาง ฯ

๑๑๘
รฦกเนื้อกรรเกษสร้อย สาวสวรรค กูเออย ศป.ว่า กูนา
กรกอดหมอนเหมือนนาง ร่ำไห้
รฦกกำจรจนนทน์ อายโอษฐ พู้นฦา
ทรงกรรแสงไจ้ไจ้ จั่นจวญ ฯ

๑๑๙
อ้าน้องมาโนชเนื้อ นางกระษัตร พี่เออย ฯ
ศรีกระไดเครงครวญ ค่ำเช้า ศป.ว่า แครง
อ้าอวรศยรสยดทัด มาลยมาศ กูเออย ศป.ว่า อ้าอร
ศรีกระไดกล้ววเกล้า กลิ่นฉํ ฯ

๑๒๐
อ้าท้าวอ้าทาศแก้ม เปรมปราง
ศรีกระไดเชอยชํ ช่างย้ำ
อ้าอวรละไมยนาง นวลนารถ กูเออย
ยยวกอดนักเนื้อช้ำ พี่ถนอม ฯ ศป.ว่า เยียวกอดหนัก

***

๑๒๑
ดวงดือนาภิศน้อง นางสวรรค กูเออย ศป.ว่า ดวงเดียว
กระแหน่วแนวนาภี พี่ดิ้น
ใครเหนออรเอววรร ใจวาบ วางฤา
ปานปีกน้อยน้อยริ้น ฤาร้างกลววตาย ฯ

๑๒๒
ตีนหลงลงแล่นเต้น ตามหลงง ศป.ว่า ตีนหลังลง
หลงงไล่ตามขมองโกรย ตื่นเต้น ศป.ว่า ขมังโกรย
บงงกงทุกงงฉลาม เหนโห่ ศป.ว่า มังกงทุกัง
งวงฉนากคลุกเคล้าเคล้น เฟื่องฟอง ฯ

***

๑๒๓
เรือมาฟองฟ่องฟ้อน กลหงษ
จงงกูดต่างตีนกวัก แกว่งน้ำ ศป.ว่า ตางตีนกวัด
กางโขดงยรรยงกล กางปีก
สยงสมุทรล้ำฟ้อน ย่านยาว ฯ

๑๒๔
เจบจากเจบอีกอู้ม อกเรือ ศป.ว่า อุ้ม
เจบจากสาวสาคร เคลื่อนดิ้น
เจบจากพี่เจบเหลือ อกอ่อน พูนแม่ ศป.ว่า พู้นแม่
อกอ่อนอกฟ้าปลิ้น เปล่าใจ ฯ

๑๒๕
รยมมาเรือร้อนท่ง บางสบู
ถนัดด่งงสบูบงงใบ แม่เร้น
รยมรักษพูดโดยดู สายสวาดิ ศป.ว่า รักผูกโดยดู
มาย่อมหลายชู้เหล้น เพื่อนตน ฯ

๑๒๖
กระไดเอาอาตมแก้ว พรีเพา ไซ้แม่
จยรจากบางคลครวญ ใช่น้อย
กระใดเงื่อนเงาเดือน โดยย่าง
นอนน่งงนางพร้องถ้อย ดุจดยว ฯ

๑๒๗
ถนัดแก้วกู้ต่าง เรือตาม
แครงย่อมพรายหลยวหยุท อยู่ถ้ำ ศป.ว่า อยู่ถ้า
ลุขนบดุจขนบกาม พระพี่ พี่แม่
เรือเยิยมาช้าชู้ เยิยนาน ฯ

๑๒๘
(เยียมาล่วงลับ)หลี้ เลอนาง แลแม่ ศป.ว่า เยียมาแล้วลิ่วหลี้
คร่นนรฦกใจลาญ ลห้อย ศป.ว่า ครั้นรฦก
บางสุตายภาคยพาง ถนัด ศป.ว่า ถนัดภาค
ถนัดภาคยชู้ช้อย แก่ตา ฯ

***

๑๒๙
สารนุชนี้แนบไว้ ในหมอน
อย่างแม่อย่าควรเอา อ่านเหล้น
ยามนอนนารถเอานอน เปนเพื่อน
คืนค่ำฤาได้เว้น ว่างใด ฯ

ไม่มีความคิดเห็น: